Od reform emerytalnych w ZSRR po psychologię oszczędzania – nagrodzone prace w IV edycji Konkursu Prezesa ZUS

W tegorocznej edycji jury pod przewodnictwem prof. dr hab. Tadeusza Szumlicza (Akademia Ekonomiczno-Humanistyczna w Warszawie) oceniło liczne zgłoszenia i wyłoniło najlepsze rozprawy w trzech kategoriach. W skład Komisji Konkursowej weszli także:

• dr Kamila Bielawska (Uniwersytet Gdański),
• dr Tomasz Lasocki (Politechnika Warszawska),
•  dr Sebastian Kowalski (Uniwersytet Szczeciński),
• dr hab. Iga Magda, prof. SGH (Szkoła Główna Handlowa w Warszawie),
• prof. dr hab. Artur Mazur (Uniwersytet Rzeszowski),
• prof. dr hab. Łukasz Tomasz Sroka (Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie),
• dr hab. Joanna Szczepaniak-Sienniak, prof. UEW (Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu) oraz
• dr hab. Anna Wilmowska-Pietruszyńska, prof. UŁ (Uczelnia Łazarskiego w Warszawie).

Funkcję sekretarza konkursu pełnił dr Robert Marczak.

Zakres tematyczny ocenianych prac był szeroki – od analizy systemów emerytalnych, przez kwestie prawne i administracyjne, aż po zagadnienia związane z ochroną zdrowia i rehabilitacją w kontekście ubezpieczeń społecznych.

Najlepsza praca doktorska – systemy emerytalne w krajach byłego ZSRR

Nagrodę główną w kategorii prac doktorskich otrzymała rozprawa „Sprawność systemów emerytalnych w krajach byłego Związku Radzieckiego” napisana przez dra Dawida Banasia pod kierunkiem prof. Iwony Olejnik z Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu oraz promotora pomocniczego dra Roberta Skikiewicza. Jury doceniło kompleksową analizę porównawczą systemów emerytalnych piętnastu państw postradzieckich, opartą na obszernych danych statystycznych i aktach prawnych. Praca wyróżnia się interdyscyplinarnym podejściem, ponieważ łączy ekonomię, politykę społeczną oraz elementy prawa ubezpieczeń społecznych. Dr Banaś wykazał się wyjątkową umiejętnością analizy literatury w językach polskim, angielskim i rosyjskim, co umożliwiło mu rzetelnie przedstawić różnice i podobieństwa systemów emerytalnych w omawianym regionie.

W kategorii prac doktorskich wyróżniono również dwie inne rozprawy. Pierwsza z nich, „Konstytucyjne prawo do zabezpieczenia społecznego na wypadek choroby”, autorstwa dr Joanny Wojciechowicz (promotor: prof. Dorota Lis-Staranowicz, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, promotor pomocniczy: dr Monika Giżyńska), została doceniona za wnikliwą analizę orzecznictwa oraz obowiązujących przepisów prawa dotyczących zabezpieczenia społecznego w Polsce. Autorka dogłębnie zbadała wpływ legislacji na realizację konstytucyjnego prawa do zabezpieczenia społecznego i wskazała kluczowe aspekty, które wymagają reform.

Drugie wyróżnienie przyznano dr Magdalenie Lewandowskiej za pracę „Zakład Ubezpieczeń Społecznych jako podmiot polityki społecznej – od instytucji ubezpieczeń społecznych w kierunku instytucji zabezpieczenia społecznego” napisaną pod kierunkiem prof. Mirosława Grewińskiego i obronioną na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Jest to pierwsza tak obszerna analiza historycznej roli ZUS w polityce społecznej Polski. Autorka szczegółowo opisała ewolucję instytucji z uwzględnieniem zmian legislacyjnych oraz wpływu technologii cyfrowych na działalność Zakładu.

Nagrodzona praca magisterska – oszczędzanie na emeryturę w ujęciu behawioralnym

W kategorii prac magisterskich zwyciężyła praca „Oszczędzanie na cele emerytalne – perspektywa behawioralna” autorstwa mgr Aleksandry Kurnyty, napisana pod kierunkiem prof. Małgorzaty Solarz z Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu.

Praca wyróżnia się nowatorskim podejściem do problemu oszczędzania na emeryturę. Autorka przeprowadziła skonstruowane przez siebie badanie ankietowe, w którym przenalizowała wpływ heurystyk i błędów poznawczych na decyzje finansowe Polaków. Wyniki jej badań mogą mieć istotne znaczenie dla instytucji ubezpieczeniowych i instytucji finansowych zajmujących się promowaniem długoterminowego oszczędzania.

Wyróżnienie w kategorii prac magisterskich otrzymała rozprawa „Bezwarunkowy dochód podstawowy jako narzędzie walki z nierównościami społecznymi” napisana przez mgra Filipa Glazę pod kierunkiem prof. Krzysztofa Falkowskiego ze Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie. Praca została doceniona za obszerną analizę teoretyczną i praktyczną idei bezwarunkowego dochodu podstawowego (BDP). Autor szczegółowo przeanalizował eksperymenty społeczne prowadzone w różnych krajach i zestawił je z sytuacją w Polsce, a także zaproponował konkretne rekomendacje dotyczące potencjalnego wdrożenia BDP w systemie zabezpieczenia społecznego.

Najlepsza praca licencjacka – debata o wieku emerytalnym

W kategorii prac licencjackich nagrodę główną przyznano pracy „Wiek emerytalny jako parametr systemu emerytalnego” autorstwa Pauli Jędrzejczyk, której promotorem był dr Maciej Cycoń z Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. Praca przedstawia wieloaspektową analizę konsekwencji podwyższania i obniżania wieku emerytalnego z uwzględnieniem czynników demograficznych, ekonomicznych i społecznych. Autorka przeprowadziła głęboką analizę porównawczą systemów emerytalnych w Europie i wskazała skutki reform w różnych krajach. Komisja oceniła jej pracę jako merytorycznie dojrzałą i zawierającą wartościowe rekomendacje dotyczące kształtowania polityki emerytalnej.

Kolejna edycja konkursu startuje w czerwcu!

Konkurs Prezesa ZUS po raz kolejny potwierdził, że tematyka ubezpieczeń społecznych budzi duże zainteresowanie w środowisku akademickim. Wysoki poziom nadesłanych prac pokazuje, że młodzi badacze dostrzegają wagę tych zagadnień i przyczyniają się do ich dalszego rozwoju.

Kolejna edycja konkursu odbędzie się w 2026 roku, a szczegóły dotyczące zgłoszeń zostaną ogłoszone na stronie www.zus.pl. Zachęcamy wszystkich studentów i doktorantów do udziału!