Wspólnik spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, a podleganie pracowniczym ubezpieczeniom społecznym
23 February 2017
Zatrudnianie wspólnika spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
Prowadzisz spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością i chcesz zatrudnić wspólnika? Dowiedz się, jakie są ograniczenia.
Wspólnik, który jest członkiem zarządu
Jeżeli prowadzisz jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, to nie możesz zatrudnić jako pracownika wspólnika, który jest jednocześnie członkiem zarządu tej spółki. Wyjątkiem może być tylko taka sytuacja, w której obowiązki zatrudnionego wspólnika nie będą polegały na kierowaniu spółką ani na prowadzeniu jej spraw. Potwierdzają to wyroki Sądu Najwyższego, m.in.:
- z 28 lutego 2001 r., II UKN 244/00, zgodnie z którym: „dochodzi do skrzyżowania kompetencji powodujących zobowiązanie wspólnika do wykonywania swoich własnych poleceń jako prezesa zarządu, utrzymywania ze sobą stałych kontaktów w ramach czasu pracy i bieżącego rozliczania się przed sobą z funkcjonowania spółki, co oznacza, że dochodzi do pracowniczego podporządkowania samemu sobie”;
- z 7 kwietnia 2010 r., II UK 177/09, zgodnie z którym: „kierownictwo pracodawcy przejawiać się powinno w rzeczywistym (a nie tylko formalnym) podporządkowaniu pracownika innemu podmiotowi, tymczasem wnioskodawca był wprawdzie podporządkowany zgromadzeniu wspólników, ale podporządkowanie to miało abstrakcyjny, sztuczny charakter gdyż odwołujący był jednocześnie jedynym wspólnikiem spółki”;
- z 9 lutego 2012 r., I UK 260/11, zgodnie z którym: „w dotychczasowym orzecznictwie Sąd podtrzymuje jednolicie, że o zakwalifikowaniu zatrudnienia jako czynności pracowniczych nie rozstrzygają przepisy prawa handlowego, lecz przepisy charakteryzujące stosunek pracy”.
Zatrudnienie wspólnika na pełnienie funkcji członka zarządu
Nie możesz zatrudnić wspólnika na pełnienie funkcji członka zarządu spółki, jeśli udział innego wspólnika ma charakter iluzoryczny (np. jeden wspólnik posiada 125 udziałów, a drugi – zaledwie 1). Potwierdzają to wyroki Sądu Najwyższego, m.in.:
- z 3 lipca 2011 r., I UK 8/11, zgodnie z którym: „z perspektywy normy prawa ubezpieczeń społecznych, tj. art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, tego rodzaju spółkę należy traktować jak spółkę jednoosobową”;
- z 11 września 2013 r., II UK 36/13, zgodnie z którym: „w świetle cech stosunku pracy oraz ustroju prawa pracy, którego podstawą jest wymiana świadczeń między właścicielem środków produkcji a pracownikiem, jedyny (lub niemal jedyny) wspólnik spółki z o.o. co do zasady nie może pozostawać z tą spółką w stosunku pracy, gdyż w takim przypadku status wykonawcy pracy (pracownika) zostaje „wchłonięty” przez status właściciela kapitału (pracodawcy). Inaczej mówiąc, tam gdzie status wykonawcy pracy (pracownika) zostaje zdominowany przez właścicielski status wspólnika spółki z o.o. nie może być mowy o zatrudnieniu w ramach stosunku pracy wspólnika, który w takiej sytuacji wykonuje czynności (nawet typowo pracownicze) na rzecz samego siebie (we własnym interesie) i na swoje własne ryzyko produkcyjne, gospodarcze i socjalne”.
Jeżeli powadzisz wieloosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, możesz zatrudnić członka zarządu na pełnienie tej funkcji w ramach stosunku pracy. Jednak muszą być spełnione dwa warunki:
- udział innego wspólnika nie może mieć charakteru iluzorycznego,
- wymóg określonego w art. 210 § 1 Kodeksu spółek handlowych, czyli w umowie między spółką a członkiem zarządu oraz w sporze z nim spółkę reprezentuje rada nadzorcza lub pełnomocnik powołany uchwałą zgromadzenia wspólników.
Potwierdzają to wyroki Sądu Najwyższego, m.in.:
- z 18 sierpnia 2005 r., V CK 103/05, zgodnie z którym: „celem przepisu art.203 k.h., a obecnie 210 k.s.h., jest ochrona interesów spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i jej wspólników na wypadek konfliktu interesów, który może się ujawnić w sytuacji, gdy członek zarządu zawiera umowę „z samym sobą”, a więc w sytuacji, gdy po obu stronach umowy występują te same osoby”;
- z 19 stycznia 2010 r., I UK 281/09, zgodnie z którym: „umowa o pracę zawarta z członkiem zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przez osobę nieuprawnioną do tej czynności jest bezwzględnie nieważna”.
Podstawa prawna
Art. 6 ust. 1 pkt 5, art. 12 ust. 1 w zw. z art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. (Dz. U. z 2017 r. poz. 1778, z późn. zm.).
Art. 210 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz.U. z 2017 r. poz. 1577, z późn. zm.).