Zasiłek pogrzebowy

Jeżeli poniosłeś koszty pogrzebu, może ci przysługiwać zasiłek pogrzebowy z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Komu przysługuje zasiłek

Zasiłek przysługuje:

• członkowi rodziny,
• pracodawcy,
• domowi pomocy społecznej,
• gminie,
• powiatowi,
• osobie prawnej kościoła lub związku wyznaniowego,
• osobie obcej,

jeżeli pokryli koszty pogrzebu i posiadają dokumenty, które to potwierdzają (np. fakturę).

Za członka rodziny uznaje się:

• małżonka (wdowę, wdowca, a także małżonka pozostającego w separacji),
• rodziców, ojczyma, macochę oraz osobę przysposabiającą,
• dzieci własne, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione,
• dzieci przyjęte na wychowanie w ramach rodziny zastępczej,
• inne dzieci przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności,
• rodzeństwo,
• dziadków,
• wnuki,
• osoby, nad którymi została ustanowiona opieka prawna.

Kiedy przysługuje zasiłek

Zasiłek pogrzebowy przysługuje po śmierci:

1. osoby, która miała przyznane prawo do emerytury lub renty,
2. osoby, która miała przyznaną emeryturę pomostową,
3. osoby, która jest ubezpieczona w ZUS (w tym także z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego lub zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia chorobowego),
4. osoby, która miała przyznane nauczycielskie świadczenie kompensacyjne,
5. osoby, która zmarła w czasie pobierania zasiłku chorobowego albo świadczenia rehabilitacyjnego po ustaniu ubezpieczenia,
6. osoby, która w dniu śmierci nie miała przyznanej emerytury lub renty, ale spełniała warunki do jej uzyskania,
7. osoby, która pobierała świadczenie pieniężne jako cywilna niewidoma ofiara działań wojennych, 
8. osoby, która pobierała świadczenie przedemerytalne lub zasiłek przedemerytalny,
9. osoby, która pobierała rentę socjalną,
10. osoby, która zmarła wskutek wypadku lub choroby zawodowej powstałych w szczególnych okolicznościach,
11. członka rodziny osoby wymienionej w punktach 1–4, 8 i 10.

Uwaga!  

Zasiłek pogrzebowy przysługuje tylko z jednego tytułu.

Wysokość zasiłku

Jeśli poniosłeś koszty pogrzebu i jesteś członkiem rodziny zmarłego to zasiłek pogrzebowy przysługuje Ci w wysokości 4000 zł, niezależnie od kwoty poniesionych kosztów pogrzebu.

Natomiast jeśli jesteś osobą obcą dla zmarłego, pracodawcą, domem pomocy społecznej, gminą, powiatem, osobą prawną kościoła lub związku wyznaniowego to zasiłek pogrzebowy przysługuje do wysokości poniesionych kosztów, nie więcej jednak niż 4000 zł.

W przypadku poniesienia kosztów pogrzebu przez więcej niż jedną osobę lub podmiot to zasiłek pogrzebowy ulega podzieleniu pomiędzy wnioskujących - proporcjonalnie do poniesionych kosztów pogrzebu. 

Jakie dokumenty złożyć do ZUS

1. Jeśli jesteś z rodziny zmarłego albo jesteś spoza rodziny i płacisz za pogrzeb:
   • wniosek o wypłatę zasiłku pogrzebowego (Z-12) – pobierz i wypełnij,
   • odpis skrócony aktu zgonu (na Twój wniosek oddział ZUS sam może uzyskać odpis skrócony aktu zgonu z urzędu stanu cywilnego),
   • odpis skrócony aktu urodzenia dziecka, które urodziło się martwe, albo odpis zupełny aktu urodzenia dziecka z adnotacją urzędnika, że dziecko urodziło się martwe,
   • oryginały rachunków, które dotyczą poniesionych kosztów pogrzebu (na przykład dokumenty z kościoła, które potwierdzą koszty związane z ceremonią kościelną),
   • kopie rachunków, które dotyczą pogrzebu i potwierdził je bank za zgodność z oryginałem – jeśli oryginały tych rachunków złożyłeś w banku,
   • zaświadczenie płatnika składek (na przykład pracodawcy) o tym, że ty albo zmarły podlegacie ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu – w przypadku osoby ubezpieczonej (nie dotyczy to osób, które mają pozarolniczą działalność i osób, które z nimi współpracują),
   • dokumenty, które potwierdzą, że jesteś z rodziny zmarłego (na przykład odpis skrócony aktu urodzenia),
   • dokument tożsamości, na przykład dowód osobisty albo paszport – jeśli składasz dokumenty osobiście w jednostce ZUS,
   • pełnomocnictwo, jeśli ktoś inny w twoim imieniu składa dokumenty.
2.  Jeśli reprezentujesz instytucję, która zapłaciła za pogrzeb:
   • wniosek o wypłatę zasiłku pogrzebowego (Z-12) – pobierz i wypełnij,
   • odpis skrócony aktu zgonu,
   • odpis skrócony aktu urodzenia dziecka, które urodziło się martwe, albo odpis zupełny aktu urodzenia dziecka z adnotacją urzędnika, że dziecko urodziło się martwe,
   • oryginały rachunków, które dotyczą poniesionych kosztów pogrzebu (na przykład dokumenty z kościoła, które potwierdzą koszty związane z ceremonią kościelną),
   • kopie rachunków, które dotyczą pogrzebu i potwierdził je bank za zgodność z oryginałem – jeśli oryginały tych rachunków złożyłeś w banku,
   • dokument tożsamości, na przykład dowód osobisty albo paszport oraz pełnomocnictwo do reprezentowania instytucji – jeśli składasz dokumenty osobiście w jednostce ZUS.

Uwaga!

Akt zgonu może być wystawiony za granicą. Nie może być to tymczasowy akt zgonu – wtedy powinien być wystawiony w Polsce.

Szczegółowe informacje w sekcji Opis spraw w artykule Jak uzyskać zasiłek pogrzebowy.

Kiedy złożyć dokumenty

Niezbędne do wypłaty zasiłku pogrzebowego dokumenty złóż w ciągu 12 miesięcy od dnia śmierci osoby, po której zasiłek przysługuje, tj. której opłaciłeś koszty pogrzebu. Po tym terminie następuje przedawnienie roszczeń, czyli nie otrzymasz zasiłku.

Jeżeli nie mogłeś dotrzymać tego terminu z powodu:

• późniejszego odnalezienia ciała lub zidentyfikowania osoby zmarłej lub
• innych przyczyn całkowicie niezależnych od Ciebie

złóż dokumenty w ciągu 12 miesięcy od dnia pogrzebu.

W takim przypadku do wniosku o zasiłek pogrzebowy dołącz dokumenty, które potwierdzą powód opóźnienia - zaświadczenie Policji lub prokuratury, odpis zupełny aktu zgonu lub inny dokument urzędowy, który potwierdza zaistnienie okoliczności lub przyczyny uniemożliwiające wcześniejsze złożenie wniosku.

Jeżeli nie mogłeś złożyć wniosku o zasiłek pogrzebowy w terminie 12 miesięcy od dnia śmierci osoby, po której zasiłek przysługuje lub w terminie 12 od dnia pogrzebu z powodu działań wojennych prowadzonych na terytorium Ukrainy, prawo do zasiłku pogrzebowego wygasa po upływie 3 miesięcy od daty ustania przyczyny uzasadniającej niezgłoszenie wniosku.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2023 r. poz. 1251, z późn. zm.).